دنیا در دنیای مدرن
در آیه 20 از سوره حدید آمده است که انما الحیاة الدنیا لعب و لهو و زینة و تفاخر و تکاثر فی الاموال و الاولاد...
دنیا گاه به معنای موقعیت زمانی و مکانی زیست ما به کار می‌رود و گاه به معنای شئ بی‌ارزش. حیات دنیا یعنی حیات بی‌ارزش. در این آیه زندگی بی‌ارزش را با پنج نشانه معرفی کرده است. بازیچه، حواس‌پرتی از ارزش‌های اصیل، زینت، تفاخر و فخرفروشی و بالاخره زیاده‌خواهی در مال و فرزند....
مدتی است فکر می‌کنم این نشانه‌ها در دنیای سنت می‌توانند بازنمای حیات دنیا باشند. ولی با تغییراتی که در دوران مدرن ایجاد شده است، شاید نیازمند بازبینی این معیارها باشیم.
مثلا در گذشته تعداد زیاد فرزندان یکی از مطلوبات انسان‌ها بود. یعنی انسان‌ها دوست داشتند که فرزند بیشتری داشته باشند ولی امروزه نه تنها زیاد بچه داشتن مطلوب نیست بلکه مذموم است و خانواده‌ها تلاش می‌کنند کمتر گرفتار آن شوند.
باز با تصوری که من از انسان مدرن دارم، انسان مدرن کمتر در پی تکاثر اموال است بلکه بیشتر در پی لذت بردن از اموال است. چیزی که در دنیای گذشته کمتر امکان داشت. یعنی انبوه دارایی بیشتر ارزشمند بود تا مصرف و خوش‌گذرانی در حالی که بشر جدید بیشتر به خوش‌گذرانی می‌اندیشد تا انباشت ثروت.
البته از سوی دیگر دو مولفه لعب و لهو به شدت پررنگ‌تر شده‌اند. پدیده‌ای به نام فوتبال خاص دنیای مدرن است که گاه و در بازی‌های حساس جمعیتی میلیاردی را به دنبال خود می‌کشاند. لهو و غفلت هم که اساسا از نظر من بنیان دنیای مدرن است و بدون آن این فرهنگ کاملا متلاشی می‌شود. جهان مجازی و اینترنت می‌تواند نقش هر دو را به عهده بگیرد.
زینت نیز جزو فاکتورهایی است که در دنیایی مدرن بیش از دنیای سنت خودنمایی می‌کند. توجه انسان‌ها به ظاهرشان اصلا قابل مقایسه با زندگی انسان‌های گذشته نیست. انسان‌هایی که از پوشیدن لباس وصله‌دار عار نداشتند حتی اگر بسیار ثروتمند بودند. امروزه بسیاری از مردان نمی‌توانند بدون آنکه هر روز صبح صورتشان را اصلاح کنند از خانه خارج شوند. هزینه‌ای که برای لباس و جواهرات و دکوراسیون و کلا زینت پرداخت می‌شود به هیچ وجه با دنیای سنت هم‌تراز نیست.
درباره تفاخر هم فکر می‌کنم در دنیای مدرن و با فربه شدن فردیت انسان‌ها جای کمتری برای آن باقی مانده است. هر کسی در دنیای مدرن برای خودش عالمی دارد و کمتر به نگاه دیگران به خودش می‌اندیشد
لینک مطلب در صراط نیوز