شهادت امام جواد علیه السلام تسلیت باد

در حدیثی از امام جواد علیه السلام آمده است که مؤمن به سه چیز احتیاج دارد

آن‌که خداوند توفیقش دهد

واعظی از نفس خود داشته باشد

نصیحت دیگران را بپذیرد. (تحف العقول، ص 457)

نکته‌ دوم این حدیث یعنی این که انسان خودش، خودش را موعظه کند. نقطه ضعف‌های خود را بشمارد و نفس خویش را از آن‌ها برحذر دارد و نقطه قوت‌هایش را نیز بشمارد و ضمن تأکید بر آن‌ها مراقب باشد که گمان نکند که به دلیل این خوبی‌ها پس علی آباد هم برای خودش شهری است و من هم کسی شده‌ام.

 ولی روشن است که عمل به این فرموده یک پیش نیاز اصلی دارد و آن خود شناسی است یعنی انسان باید ابتدا خود را بشناسد تا بتواند خود را موعظه کند و بدون شناختن خویش موعظه معنای خود را از دست خواهد داد.

نکته جالب‌تر این جاست که بنابر حدیثی دیگر که ازامام باقر علیه السلام نقل شده اگر خدا برای  کسی واعظی از درون آن شخص قرار ندهد نصیحت دیگران نیز فایده‌ای برای او نخواهد داشت( همان ص 294) . در واقع حدیث دوم نشان می‌دهد که ارکان حدیث اول همه بر روی هم بنا شده‌اند تا توفیق الهی نباشد، موعظه نفسانی نخواهد بود و تا این موعظه نباشد نصیحت دیگران نیز ثمری نخواهد داشت.

ارتباط این دو حدیث با بحث دروغ گفتن به خود را در آینده پی خواهم گرفت.